Overeenkomst nakomen in coronacrisis: wat als je niet meer aan de verplichtingen kunt voldoen?
Er is verbazingwekkend veel - in zo een korte tijd - geschreven over de juridische gevolgen van het coronavirus voor een overeenkomst. Vooral de vraag of voor de rechter een beroep op overmacht dan wel de redelijkheid en billijkheid standhoudt, voert daarbij de boventoon. Het is positief dat er nu al zoveel over te lezen is, ware het niet dat er nergens een concreet antwoord uit volgt. Is die er wel?
Belangrijk om te weten is dat het contractenrecht – waar de leerstukken van overmacht en onvoorziene omstandigheden onder vallen – grotendeels van regelend recht is. Dat betekent dat partijen vrij zijn om overeen te komen wat ze willen en dat dat bij de uitleg van de overeenkomst leidend is. Wel dient hetgeen overeengekomen door partijen ook daadwerkelijk te worden uitgevoerd en zijn partijen daar dus aan gehouden, uitzonderingen daargelaten.
Overmacht of redelijkheid en billijkheid
Van zo een uitzondering kan sprake zijn in het geval van overmacht. Als er sprake is van een tekortkoming in de nakoming van een overeenkomst en deze de tekortkomende partij kan worden toegerekend, is er sprake van wanprestatie. Als de tekortkoming niet te wijten is aan zijn schuld of op grond van de wet, een rechtshandeling of volgens algemene opvattingen niet voor zijn rekening komt, is er sprake van overmacht.
Een tweede uitzondering doet zich voor in de situatie waarbij er – na het sluiten van de overeenkomst – onvoorziene omstandigheden plaatsvinden waardoor het niet redelijk of billijk zou zijn om de wederpartij aan de overeenkomst te houden. Bij een geslaagd beroep hierop kan de overeenkomst worden ontbonden of gewijzigd.
Beide uitzonderingen zijn lastig aan te tonen en de uitkomst van zo een beroep is dus erg onzeker.
Bron: ZZP Servicedesk
